چرا سواد مالی برای ایجاد رفاه، امنیت و آرامش مهم است؟

مصاحبۀ آکادمی با رسانه‌های بین‌المللی؛ این قسمت: «پادکست سواد مالی تونی استوئر»

سواد مالی مقوله‌ای ضروری در زندگی است و مردم با مجهز شدن به مهارت‌های مالی، رفاه و امنیت مالی بیشتری را تجربه می‌کنند. اما در مسیر کسب آگاهی‌های مالی موانع و چالش‌‌هایی وجود دارد. تعامل متخصصان کشورها و به اشتراک‌گذاری مسائل و راه‌حل‌ها، یکی از روش‌های غلبه بر این چالش‌هاست. آکادمی هوش مالی در گفت‌وگو با کارشناسان و رسانه‌های بین‌المللی به بررسی چالش‌های پیش روی آموزش سواد مالی می‌پردازد. در این قسمت آکادمی، مهمان برنامۀ «پادکست سواد مالی تونی استوئر» بود. آقای تونی استوئر، مدرس و نویسندۀ سواد مالی است و گفت‌وگوهای زیادی با کارشناسان و مشاوران مالی از کشورهای مختلف داشته است. آن چه در ادامه می‌آید، صحبت‌های الهام میرمحمدی، مدرس و پژوهشگر آکادمی هوش مالی، در این برنامه است.

کمی دربارۀ آکادمی هوش مالی و فعالیت‌هایش بگویید؟

مدیریت دخل و خرج بخشی جدانشدنی از زندگی ماست. آگاهی دربارۀ امور مالی و نحوۀ مدیریت آن باعث می‌شود آرامش، رفاه و امنیت را در زندگی‌مان تجربه کنیم.

آکادمی هوش مالی در سه حوزۀ گردآوری منابع، آموزش و ترویج سواد مالی فعالیت می‌کند. در گام نخست، در تلاشیم با نهایت دقت، اقدام به شناسایی، بررسی، رتبه‌بندی و تهیۀ منابع دست اول و معتبر کنیم؛ چون برنامۀ آموزشی بر سه رکن اصلی استوار است: منبع آموزشی، مربی و طرح درس. بنابراین اگر به منابع باکیفیت و غنی دسترسی داشته باشیم، آموزش سواد مالی نیز به درستی صورت می‌گیرد. نتیجۀ این تلاش‌ها تا کنون انتشار بیش از صد جلد کتاب بوده است.

در حوزۀ دوم، یعنی آموزش، با توجه به نیاز مخاطبان مختلف، برنامه‌ها و محتوای آموزشی‎ تولید کرده‌ایم. چون آموزش‌های سواد مالی، طیف متنوعی از مخاطبان را در برمی‌گیرد. مهم‌ترین مأموریت آکادمی هوش مالی،  پژوهش و برگزاری دوره‌های آموزشی بر اساس نیاز مخاطبان و البته استانداردهای سواد مالی است؛ تا به این ترتیب، بتوانیم سطح کیفی زندگی ایرانی‌ها را افزایش دهیم. 

انتشار بیش از سیصد یادداشت در رسانه‌های مختلف، گفت‌وگوهای بین‌المللی با کارشناسان و صاحب‌نظران، حضور در بیش از چهل برنامۀ رادیویی و بیست برنامۀ تلویزیونی و برگزاری جشنوارۀ نشان فی از جمله فعالیت‌های‌مان در زمینۀ ترویج سواد مالی است. آکادمی هوش مالی تا کنون دو بار این جشنواره را برگزار کرده است. در این جشنواره فیلم‌های تولیدشده در ایران از منظر سواد مالی بررسی می‌شوند و از کارگردانان فیلم‌ها تقدیر به عمل می‌آید.

اینکه آکادمی هوش مالی از صنعت سرگرمی و فیلم، که عموماً مردم را به مصرف تشویق می‌کند، برای ترویج سواد مالی بهره می‌برد، بسیار جالب است. لطفاً دربارۀ منابع آموزشی‌تان هم توضیح دهید.

بهترین منابعی که در دنیا وجود دارد و تجربه شده، با توجه به زیست‌بوم کشور آماده و متناسب‌سازی می‌شود. سواد مالی در اروپا، آموزش سواد مالی در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین از جمله کتبی است که برای سیاست‌گذاران و فعالان سواد مالی در ایران ترجمه شده و انتشار یافته است.

برای دانش‌آموزان نیز علاوه بر 12 جلد کتب آموزش سواد مالی، مجموعۀ 17جلدی و 27جلدی کتاب داستان‌های سواد مالی برای مقطع دبستان تهیه شده و نسخۀ صوتی مجموعۀ 17جلدی نیز موجود است. برای مخاطبان دیگر از جمله دانشجویان، زنان، بزرگسالان و بازنشستگان هم کتاب‌هایی ترجمه و تألیف شده که برخی از آن‌ها انتشار یافته و برخی دیگر در مرحلۀ انتشار هستند.

علاوه بر این‌ها، محتواهای ویدئویی هم فراهم شده که به زودی منتشر خواهند شد. در حال حاضر، کودکان و زنان مهم‌ترین مخاطبان آکادمی هوش مالی هستند. کودکان باید از همان سنین پایین با پس‌انداز و اهمیت آن آشنا شوند و معایب بدهی را بدانند تا بزرگسالانی مسئول بار بیایند. زنان هم ستون‌های جامعه‌اند. آن‌ها دانش مالی را به فرزندان‌شان منتقل می‌کنند. از دیگر دلایل اهمیت آن‌ها این است که نسبت به مردها عمری طولانی‌تر اما درآمد کمتری دارند.

سواد مالی چطور به مردم کمک می‌کند زندگی بهتری داشته باشند؟

مردم باید دربارۀ برنامه‌ریزی بلندمدت، صبر در سرمایه‌گذاری و درک نوسانات بازار آموزش ببینند. این صبوری، برنامه‌ریزی و آموزش از یک‌سو باعث کسب درآمد بیشتر و از سوی دیگر منجر به رشد اقتصادی کشور می‌شود.

مدیریت دخل و خرج بخشی جدانشدنی از زندگی ماست. آگاهی دربارۀ امور مالی و نحوۀ مدیریت آن باعث می‌شود آرامش، رفاه و امنیت را در زندگی‌مان تجربه کنیم. سواد مالی به معنای آزادی انتخاب است. یعنی اگر مردم باسواد مالی باشند، گزینه‌های بیشتری خواهند داشت و از میان آن‌ها بهترین را انتخاب می‌کنند. اگر ندانیم چطور برای آینده برنامه‌ریزی کنیم، اگر با روش‌های پس‌انداز و سرمایه‌گذاری و اهمیت آن آشنا نباشیم، در واقع انتخاب‌های‌مان را در زندگی محدود کرده‌ایم.

به علاوه، سواد مالی نقشی کلیدی در ایجاد باورهای درست دربارۀ پول بازی می‌کند. این باورها شامل دانش، بینش و مهارت است. گاهی الگوهای ذهنی و باورهای ما دربارۀ پول منفی و محدودکننده است. هنوز مردمانی هستند که گمان می‌کنند پول ریشۀ همۀ بدی‌هاست یا بدون سرمایه نمی‌شود ثروتمند شد. سواد مالی اما کمک می‌کند مردم بر این باورها غلبه کنند، بینش درستی نسبت به پول داشته باشند و به مهارت‌های مالی مجهز شوند. نباید فراموش کنیم که پول به این دلیل مهم است که باعث می‌شود زندگی‌مان تغییر کند. در نتیجۀ این تغییرها فرصت‎های بیشتری در اختیارمان قرار می‌گیرد و در نهایت بهترینِ خود را در زندگی ارائه می‌کنیم.

با فعالیت‌هایی که شما و دیگر فعالان سواد مالی در نقاط مختلف دنیا انجام می‌دهید، آیا فکر می‌کنید وضعیت مردم به لحاظ دانش و آگاهی مالی رو به بهبود است؟

فکر می‌کنم این فرایند نتیجۀ مثبتی داشته و وضعیت رو به بهبود است. البته باید کمی به آن زمان بدهیم. طی دو دهۀ اخیر، بعد از وقوع بحران‌های مالی در جهان و حالا هم با همه‌گیری کرونا، نیاز روزافزونی برای آموزش سواد مالی حس می‌شود. به نظرم هر چه در این مسیر جلوتر می‌رویم، شاهد نتایج مثبت بیشتری از آموزش سواد مالی خواهیم بود. منابع آموزشی بیشتری از جمله کتاب‌ها، بازی‌ها و ویدئوهای آموزشی تولید شده؛ بنابراین مدارس و مؤسسات آموزشی هم توجه بیشتری به این آموزش‌ها نشان داده‌اند. شرکت‌های کوچک و بزرگ در نقاط مختلف دنیا در زمینۀ آموزش سواد مالی و تربیت اقتصادی فعالیت می‌کنند و معتقدم این روند به صورت تصاعدی ادامه خواهد یافت.

ما اینجا در آمریکا هستیم و شما در نقطۀ دیگری از دنیا یعنی ایران زندگی می‌کنید. به نظر شما از جمله مشکلات مالی رایج در سراسر جهان چیست؟

آموزش سواد مالی به کودکان از نکات حائز اهمیت است و باید به صورت جدی به آن توجه کنیم. کودکان جامعۀ آینده را می‌سازند و با سرمایه‌گذاری روی آن‌ها می‌شود از وقوع مشکلات و چالش‌هایی که امروز با آن‌ها مواجه هستیم، جلوگیری کنیم.

یکی از مشکلات مالی مشترک میان مردم سراسر دنیا مصرف‌گرایی است. جوامع به سمت مصرف‌گرایی سوق داده شده‌اند و مردم بیشتر به خرید فکر می‌کنند تا پس‌انداز. آن‎‌ها گمان می‌کنند مالکیت جدیدترین لباس‌ها، خودروها یا گجت‌ها آن‌ها را به انسان‌هایی خوشحال، راضی و موفق تبدیل می‌کند. از آن بدتر اینکه، گاهی برای خرید این کالاها، که نیازی به آن‌ها ندارند، قرض می‌گیرند تا از این طریق خلأهای درونی‌شان را پُر کنند. اما این لذت‌ها زودگذرند و به محض آنکه به این کالاها عادت می‌کنند، لذت و رضایت هم از بین می‌رود. رسانه‌ها و تبلیغات هم به این مصرف گرایی دامن می‌زنند. در حالی که برای ایجاد احساس رضایت در زندگی، باید چیزهایی را که ارزش بودن دارند، به چیزهایی که ارزش داشتن دارند، ترجیح دهیم.

یکی دیگر از مشکلات مالی مردم، به خصوص در کشورهای در حال توسعه، عدم آگاهی از فرصت‎های سرمایه‌گذاری است. بیشتر مردم نمی‌دانند چرا سرمایه‌گذاری مهم است و چطور باید این کار را انجام دهند. خوب است که با ایجاد آگاهی، مردم را از اهمیت سرمایه‌گذاری و فرصت‌های سرمایه‌گذاری موجود در کشورشان مطلع کنیم.

چه چیزی ایران را از لحاظ امور مالی منحصربه‌فرد کرده است؟

امور مالی در ایران مشابه بقیۀ کشورهاست اما مشکلات مالی که ایرانی‌ها با آن‌ مواجه هستند، منحصربه‌فرد است. به دلیل افزایش شدید نرخ تورم، ارزش پس‎‌‌اندازهای مردم به ویژه در چهار سال اخیر به شدت کاهش یافته است. البته بخشی از این تورم مربوط به تحریم‌هایی است که علیه ایران وضع شده است. همان‌طور که بیشتر کارشناسان پیشنهاد می‌کنند، یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری در زمان تورم، خرید سهام است. اما حتی قبل از بالا رفتن نرخ تورم، بسیاری از ایرانی‌ها اطلاعات کافی دربارۀ بورس و نحوۀ عملکرد آن نداشتند. در حال حاضر، دسترسی مردم به این بازار بیشتر شده؛ اما متأسفانه عدم آگاهی دربارۀ آن مشکلات زیادی به وجود آورده است و برخی سرمایه‌های خود را از دست دادند. فکر می‌کنم ما به آموزش‌های بیشتری در این زمینه نیاز داریم. مردم باید دربارۀ برنامه‌ریزی بلندمدت، صبر در سرمایه‌گذاری و درک نوسانات بازار آموزش ببینند. این صبوری، برنامه‌ریزی و آموزش از یک‌سو باعث کسب درآمد بیشتر و از سوی دیگر منجر به رشد اقتصادی کشور می‌شود.

آموزش سواد مالی به کودکان از نکات حائز اهمیت است و باید به صورت جدی به آن توجه کنیم. کودکان جامعۀ آینده را می‌سازند. با سرمایه‌گذاری روی آن‌ها می‌شود از وقوع مشکلات و چالش‌هایی که امروز با آن‌ها مواجه هستیم، جلوگیری کنیم.

توصیۀ مالی شما به مردم چیست؟ چطور می‎‌شود برای آینده آماده‌تر بود؟

مهم‌ترین توصیه‌ام این است که عادت پس‌انداز و بودجه‌بندی را پرورش دهیم. بدانیم پول‌مان کجا می‌رود و هرچند اندک پس‌انداز و البته صندوق اضطراری داشته باشیم. هیچ کس نمی‌داند چه زمانی قرار است با اتفاقات پیش‌بینی‌نشده مانند همه‌گیری کرونا غافلگیر شویم. هر چه از نظر مالی آماده‌تر باشیم، آسیب کمتری هم از این اتفاقات خواهیم دید.

در این ویدئو، فیلم کامل این گفت‌وگو را مشاهده می‌کنید:

هشتگ‌های مرتبط


نظر خود را بنویسید

نظرات

  • بیژن آذری پاسخ 3 مرداد 1401 در ساعت 02:11

    با سلام و احترام.خیلی عالی......

مطالب پیشنهادی