بلوای سرمایه‌گذاری

در چند سال اخیر، خبر زیان سرمایه‌گذاران در مؤسسه‌های مالی و اعتباری، جزو اخبار داغ کشور بود و در نهایت، مسأله با دخالت دولت در این ماجرا و پرداخت مبالغ مورد نظر به سرمایه‌گذاران حل شد. تا به حال از خود پرسیده‌اید این افراد چقدر در شناخت مؤسسه‌های اعتباری، به‌عنوان یکی از حوزه‌های سرمایه‌گذاری، مهارت داشتند و چرا آن‌ها را انتخاب کردند؟ و اگر این انتخاب را نمی‌داشتند، چه انتخاب‌های دیگری انجام می‌دادند؟

در صحنه‌ای از فیلم «روز بلوا»، شاهد خودسوزی مادری مستأصل مقابل مؤسسۀ اعتباری هستیم که برای تأمین مخارج فرزندان یتیمش ماترک همسرش را فروخته و مبلغ آن را به یکی از این مؤسسه‌ها سپرده است. این صحنه، تلخ‌ترین انتخاب زندگی یک انسان را نشان ‌می‌دهد. اما آیا نتیجۀ هر سرمایه‌گذاری‌ای این‌چنین خواهد شد؟

شنیدن مکرر اخبار افزایش قیمت‌ها در بازارهای مختلف و افزایش هزینه‌های زندگی، افراد جامعه را ترغیب می‌کند دست به دامان سرمایه‌گذاری شوند. در ابتدا، آن‌ها می‌خواهند ارزش پول‌شان را حفظ کنند و سپس به فکر کسب سودند. این افراد که معمولاً دانش و مهارت چندانی در سرمایه‌گذاری ندارند، به امید کسب سودهای کلان و پیمودن ره صدساله در یک شب، بدون بررسی، کل سرمایۀ زندگی خود را وارد یک یا چند حوزۀ‌ سرمایه‌گذاری می‌کنند.

احتمالاً زمان انتخاب یکی از حوزه‌های سرمایه‌گذاری، تنها معیار آن‌ها بیشتربودن سود پرداختی است؛ بدون آن که پیش از سرمایه‌گذاری برای خود مشخص کنند اگر سرمایه‌گذاری آن‌ها، زیان‌ده شود، چه تصمیمی بگیرند و در زمان قرار گرفتن در معرض ریسک‌های سرمایه‌گذاری چگونه از خود و سرمایه‌شان محافظت کنند.

بحران مؤسسه‌های مالی غیرمجاز، نتیجۀ ناکارآمدی نهادهای مالی و نهادهای ناظر بر آن‌هاست؛ اما نکتۀ مغفول‌مانده آن است که ناکارآمدی این دو نهاد، در بستری از کم‌سوادی مالی مردمان در عرصۀ سرمایه‌گذاری مانند ناآگاهی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری، ناتوانی در سنجش ریسک‌ها، پذیرش یا پوشش آن‌ها روی می‌دهد.

این مطلب را در هفته‌نامۀ اطلاعات بورس بخوانید.