فیلم «عطرآلود» از منظر سواد مالی

پول در سواد مالی، آن چیزی نیست که در اقتصاد دربارۀ آن گفت‌وگو می‌شود. پول در سواد مالی، خودِ پول و یک پدیدۀ بیرونی نیست؛ آنچنان‌که در اقتصاد هست. رابطۀ انسان با پول، موضوع سواد مالی است. حرف از رابطه که به میان می‌آید انواع احساس‌ها از ترس، عصبانیت، ناراحتی، لذت، اعتماد و توقع گرفته تا شگفتی پای در موضوع دارند.

در اولین گفت‌وگوهای شخصیت اصلی و مکمل، علی، عاطفه را به ترس از کارفرمایش متهم می‌کند؛ پاسخ عاطفه هویت فیلم را از نظر سواد مالی آشکار می‌سازد: «جرأتم رو قسط و قرض گرفته»

همین جملۀ عاطفه اما، تمام داستان علی است. ناداری پدر علی و زندگی دشوار کودکی منشأ ترس او از «نداری» و «از دست دادن» است. پول منشأ ترس‌هاست و تصمیم‌گیری بر اساس ترس، زندگی را نابسامان می‌کند. علی از ترس «نداری» گام به گام زندگی‌اش را خراب می‌کند و این کار را با تصمیم به سقط فرزندش شروع می‌کند.

اگر پول تمام توجه انسان را بگیرد، از انسان دور می‌شود و چون بر کار و آورده تمرکز شود، باز می‌گردد. عاطفه چنین می‌گوید: «حواست به پول نباشه ... به فکر عطرت باش» و حاضر است دارایی‌اش را هزینه کند تا فکر علی به پول نباشد.

اما نوع اندیشۀ مردانه (چه غریزی و چه آموخته) به علی اجازه نمی‌دهد، آن را بپذیرد؛ درد مردانه در او جوانه می‌زند و و علی خود را مسئول تمام‌عیار زندگی مالی می‌داند و هر بد و خوبی را به جان می‌خرد. او در حالی که می‌رقصد، اشک می‌ریزد و حتماً به بودنش افتخار می‌کند؛ گرچه خانواده همواره نگران و نگران‌تر می‌شود.

مرد در وانفسای اقتصاد این روزها تنهاست و چه از روی غریزه و چه آموخته سکوت می‌کند و در درون خود فرو می‌ریزد. کاش می‌دانستیم بهترین رفیق و همسفر این روزهای دشوار همسر است و هم اوست که می‌تواند علی‌ها را دریابد و خانواده را به پا دارد.

این مطلب را در هفته‌نامۀ اطلاعات بورس بخوانید.