رفتارهای مالی سالم؛ بدون قمار

روزی یک میلیارد بر هوا

امام علی (ع): ساعات زندگى هر مؤمنی، سه قسمت دارد: زمانی برای مناجات با خدا، زمانی برای گذران زندگی (کار) و زمانی برای خوشی‌های حلال و پسندیده (بحارالانوار، ج 75، ص 40). تفریح، به سایر قسمت‌های زندگی کمک می‌کند و مایه آسایش و آرامش دل است (وسائل الشیعه، ج 16، ص 96).

در کنار کار و تلاش برای گذران زندگی، تفریح و سرگرمی نیز برای سلامتی، شادابی و پیشرفت لازم است. فعالیت در جهت پیشرفت علمی، شغلی، اقتصادی و... اگر با تفریح همراه نشود، فرسودگی و کاهش بازدهی در پی خواهد داشت. تفریحات و سرگرمی‌های حلال و پسندیده، خستگی را از تن زدوده و نشاط و حال خوب را به ارمغان می‌آورد.

حال اگر تفریح با دادوستد ناروا و بدون ایجاد ارزش در اقتصاد همراه شود، نه تنها سودی ندارد، که زیان‌بار است. گرو‌بندی و قمار چنین هستند. بازنده، ناراحت و افسرده می‌شود و برنده حریص‌تر؛ هر دو بیمار. هم بازنده و هم برنده تمایل پیدا می‌کنند دوباره و چندباره قمار کند؛ زیرا بازنده، دارایی خود را که حاصل کار و تلاش بوده، از دست داده و علاقه دارد زیان خود را به سرعت، جبران کند و برنده، بدون ایجاد ارزش، به اموالی دست یافته و دوست دارد آن را افزایش دهد.

 

اى کسانى که ایمان آورده‌‏اید، شراب، میسر (قمار)، بت‌ها و تیرهاى قرعه پلیدند و کار شیطانی هستند؛ پس از آن‌ها دورى کنید، شاید رستگار شوید.

سوره مائده، آیه 90

قمارباز، از ظرفیت‌های بزرگی که خداوند در اختیار او گذاشته، تا علمی بیاموزد و آموزش دهد، کالایی خلق کند، خدمتی ارائه دهد و بتواند در هستی اثر گذارد، غافل می‌شود. شاید بتوان مهم‌ترین باخت قمار را این دانست؛ باختِ خود، با تمام ظرفیت‌ها.

زشتی قمار به اندازه‌ای است که خداوند، آن را هم ردیف شراب و بت، از کارهای پلید و شیطانی دانسته و دستور به دوری از آن داده است. قمار، وسیله‌ای است که با آن، مال دیگران را به آسانی و بدون زحمت به چنگ می‌آورند. به همین دلیل است که به قمار، مَیسِر (از ریشه یسر به معنای آسانی) می‌گویند.

قمار و گرو‌بندی چیست؟

توصیه رییس پلیس سایبری کشور: متأسفانه بسیاری از کاربران با توجه به اینکه می‌دانند دست به اقدامی غیرقانونی زده‌اند، از شکایت صرف نظرکرده و کلاهبرداران نیز از این ویژگی سوء استفاده می‌کنند، اما شهروندان در صورت فریب کلاهبرداران باید موضوع را به پلیس فتا اطلاع دهند و سپس به دادگاه جرایم رایانه‌ای برای حصول نتیجه مراجعه کنند.

سایت فتا، 26 مرداد 1398

قماربازها، اموال‌شان را به امید کسب سود در معرض خطر قرار می‌دهند؛ سودی بر پایه احتمالات و اتفاقات غیرمطمئن در یک بازی یا مسابقه. قمار، یک بازی با جمع صفر است؛ یعنی یک طرف بازنده است و طرف دیگر به همان اندازه می‌برد.

گروبندی نیز به قمار شباهت دارد؛ یعنی بر اساس پیش‌بینی یک رویداد معین شرط‌بندی شود و شخصی که اشتباه پیش‌بینی کرده به شخصی که درست پیش‌بینی کرده است، مال معینی می‌پردازد؛ برای مثال، پیش‌بینی نتیجه بازی فوتبال.

پیامبر خدا (ص) می‌فرمایند: همانا فرشتگان به هنگام گروگذاری و شرط‌بندی دور می‌شوند و صاحب گرو را لعنت می‌کنند (وسائل الشیعه، ج 27، ص 413).

قمار و گروبندی در قانون

قمار و گروبندی باطل است و اگر بازنده و برنده در این باره شکایت‌ کنند، قابل بررسی نیست؛ زیرا اصلِ کار، غیرقانونی است «ماده 654  قانون مدنی». برنده قمار و شرط‌بندی، مالک مالی که برده است نمی‌شود و حق استفاده از آن را ندارد.

قماربازی و گروبندی، خرید و فروش و حمل و نگهداری ابزارهای قمار، ساخت یا واردات آن، دایر کردن قمارخانه و کار در آن، از لحاظ شرعی حرام و از لحاظ قانونی جرم است (ماده 705 تا 711 قانون مجازات اسلامی). البته در مسابقات شنا، اسب‌دوانی و تیراندازی، شرکت‌کنندگان -و نه تماشاگران- مجاز به شرط‌بندی هستند.

روزی یک میلیارد تومان بر هوا

سرهنگ کاظمی (رئیس پلیس فتا تهران بزرگ): حجم معاملات شرط‌بندی در ایران روزانه به یک میلیارد تومان هم می‌رسد (برنامه سلام صبح بخیر شبکه سوم سیما، 25 اردیبهشت 1398؛ به نقل از مشرق).

سردار وحید مجید (رئیس پلیس فتا ناجا): از ابتدای سال 1398 تا کنون، 392 فقره پرونده قضائی در خصوص قمار با گردش مالی بیش از 96 میلیارد تومان و مسدودسازی بیش از 9 میلیارد تومان تشکیل شده است. رئیس پلیس سایبری کشور از شهروندان و کاربران خواست در صورت مواجهه با موارد مشکوک آن را از طریق سایت پلیس فتا، ثبت گزارشات مردمی اعلام کنند (سایت فتا، 26 مرداد 1398).

مسابقات قمارگونه در عصر حاضر

در هر زمانه و هر جامعه‌ای، ابزار و بازی‌های مخصوصی برای قمار وجود دارد؛ مثلاً نرد و پاستور. قمار آنقدر ناپسند است که بازی با ابزارهای مخصوص قمار حتی بدون برد و باخت مالی، حرام است.

امروزه مسابقه‌هایی وجود دارند که اشخاص با پرداخت پول، می‌توانند مسابقه ورزشی را پیش‌بینی کنند یا شانس خود را برای برنده شدن در یک بخت‌‍آزمایی پیامکی یا اینترنتی امتحان نمایند. تأمین مالی جایزه این مسابقات و بخت‌آزمایی‌ها، از وجوه پرداختی شرکت‌کنندگان است و برگزارکنندگان نیز سود کلانی به جیب می‌زنند. این نوع مسابقات و بخت‌آزمایی‌ها نیز قمار و شرط‌بندی است، حتی اگر قسمتی از درآمد حاصل در امور خیریه صرف شود. اما اگر یک نهاد دیگر، برای اجرای یک طرح از مردم پول جمع‌آوری کند و بدون شرط قبلی به برخی از تأمین‌کنندگان هدیه‌ای تقدیم کند، اشکال ندارد. برای مثال، یک مسجد جهت تأمین مالی تهیه چند جهیزیه از مردم پول جمع‌آوری می‌کند و از منابع مالی خودش، به قید قرعه به چند نفر از تأمین‌کنندگان، هدیه‌ای تقدیم می‌کند.

قمار در ابزارها و بازارهای مالی

امروزه در بازارهای مالی دنیا، به ویژه در مشتقات، ابزارهایی وجود دارند که قمار هستند؛ معامله شاخص‌ها و معاملات روی مقوله‌هایی که وجود حقیقی و حتی اعتباری ندارند؛ برای مثال، قرارداد آتی آب‌وهوا1 بر اساس پیش‌بینی وضعیت آب‌وهوا و معامله قرارداد آتی نرخ بهره بر اساس پیش‌بینی تغییرات نرخ بهره. اما معاملات سهام، قمار نیست؛ زیرا یک دارایی، خرید و فروش می‌شود. درست است که قیمت سهم تغییر می‌کند و خریدار و فروشنده نسبت به قیمت آینده ممکن است سود یا ضرر کنند؛ اما این تغییر قیمت، مانند تغییر قیمت دارایی‌های دیگر مانند خانه و خودرو است و قمار نیست. قراردادهای آتی2 و اختیار معاملهکه روی دارایی‌های واقعی مانند محصولات کشاورزی یا صنعتی و سهام بسته می‌شوند، قمار نیستند.

1. Weather Future

2. Futures

3. Options

هشتگ‌های مرتبط


نظر خود را بنویسید

نظرات

  • علی پاسخ 19 بهمن 1398 در ساعت 03:56

    چرا در اسب سواری و تیراندازی و شنا شرط بندی حرام نیست؟ مگر در این سه نفس کار تفاوتی دارد؟ این کلاه شرعی نیست؟

    • محمدرضا (نویسنده) 21 بهمن 1398 در ساعت 04:35

      با سلام خداوند متعال به دلیل مصلحت‌هایی شرط‌بندی را حرام دانسته و به دلیل مصلحت‌هایی شنا، سوارکاری و تیراندازی را از این حکم، خارج کرده است. از نظر عقلانی نیز پذیرفتنی است که قانون‌گذار که حکیم و داناست، برخی موارد را از حکم کلی خارج کند، به دلیل مصلحت‌هایی که خود او می‌داند. شاید مصلحت‌ این استثنا، اهمیت این سه ورزش و تشویق به آنها باشد؛ و قابل تسری به دیگر ورزش‌ها نیست؛ و خداوند داناتر از ماست.

  • Alireza Zare پاسخ 22 بهمن 1398 در ساعت 11:42

    چه بسيار آدمهايي رو ديدم كه با قمار كسب و كار و زندگيشون رو از دست دادن و درمقابل ادمهايي كه صاحب كسب و كار شدند كه در گذر زمان خسارتهاي مالي و جاني زيادي رو ديدند. اينكه ميگن فلان كار پولش بركت نداره خيلي مطلب مهميه،بنظرم اقاي دكتر براي مفهوم و كلمه"بركت" مطلبي ارائه دهيد.

  • رضا کریمی پاسخ 22 بهمن 1398 در ساعت 04:17

    سلام استفاده بردیم دکتر خدا قوت اگر بتونی یه سیر مشخصی رو برای موضوعات مطروحه داشته باشی خیلی خوبه

  • نازنین زارعی پاسخ 13 اردیبهشت 1399 در ساعت 03:42

    سلام ، خیلی مفید بود اما اگه سر یک بازی خانگی مثلا سر بستنی شرط بندی شود و کسی که بازنده بود مجبور باشد برای بقیه بستنی بخرد این شرط بندی حرام است؟

    • محمدرضا (نویسنده) 14 اردیبهشت 1399 در ساعت 03:43

      سلام و احترام بله؛ مقدار و روابط باعث حلال شدن چيز حرام نمي‌شود. اما اگر اين نوع شرط‌بندي‌ها شوخي باشد و در اصل، شرط‌بندي نباشد و اگر شخصي بستني خريد، با رضايت قلبي باشد و نه به خاطر شرط‌بندي، اين اصلا شرط‌بندي نيست. اما همين موارد نيز اولا نبايد جدي شود، ثانيا اجباري در آن نباشد كه اگر چنين باشد، حتي در مبالغ كم نيز حرمت قمار را دارد. موفق باشيد.

  • فاطمه پارسایی پاسخ 18 اردیبهشت 1399 در ساعت 12:36

    سلام . مطالب بسیار مفید بود . استفاده از احادیث و ترجمه آیات در حاشیه متن خیلی کاربردی و موثر بود . تشکر

  • یاسمن رضائی پاسخ 3 خرداد 1399 در ساعت 11:52

    کازینوی مونت کارلو در موناکو قطب قماربازی جهان است اما قمار برای موناکویی ها ممنوع است!!!مردم موناکو اجازه ورود به کازینوهای کشورشان را ندارند،مگراینکه یکی از کارکنان آنجا باشند.

  • رکسانا ملک زاده کبریا پاسخ 5 آذر 1399 در ساعت 06:34

    بسیار خلاصه و دقیق

  • مریم آجودانی پاسخ 5 آذر 1399 در ساعت 11:22

    سلام ما چه کنیم که تو سرکایه گذاری هامون دچار قمار نشیم، اصلا از کجا بفهمیم دچار قمار شدیم تا معامله گری چو تشخیصش واقعا سخته

  • زهرا شهیدی پاسخ 6 آذر 1399 در ساعت 01:09

    من خودم با شرط بندی کاملا مخالف هستم،چون کاملا اعتیاد آور است، ولی کسی که مالش رو از دست میدهد با سلامت عقلی کامل وارد اون قمار شده و از یک طرف آگاهی کامل بابت از دست دادن مال خود دارد، یعنی همان رضایت قلبی، که اگر باشد مشکلی در این شرط بندی وجود ندارد. به نظر من به قمار با این دید میشه نگاه کرد که اون شخص ریسک پذیری بالایی داشته که وارد اون شرط بندی شده است.

    • محمدرضا (نویسنده) 12 آذر 1399 در ساعت 09:05

      بزرگوار، پذیرش ریسک همیشه پسندیده و حتی مجاز نیست؛ شخص ریسک‌پذیری را در نظر بگیرید که با جان خود بازی می‌کند و خود را از پشت بام می‌خواهد به پایین پرتاب کند و در قبال آن مبلغی از دیگران دریافت کند. آیا این پذیرش ریسک، مستحق پاداش است؟ یا شخصی را که دارایی‌های خود را قمار می‌کند؛ این ریسک‌پذیری چه ارزش‌افزوده‌ای در اقتصاد ایجاد کرده است؟ صرف وقت برای این کار، حتی برای خود شخص، کدام یک از استعدادهای انسانی را شکوفا می‌کند؟ حکمت ناپسند بودن قمار، فقط اعتیادآور بودن آن نیست؛ بلکه عدم خلق ارزش افزوده اقتصادی، اتلاف عمر و وقت گران‌بها، هم‌راستا نبودن با ارزش‌ها اهداف انسانی و الهی، کسب مال ناروا و باطل در صورت برنده شدن (کسب مال از هیج!) از دیگر حکمت‌های حرمت قمار است. موفق‌تر باشید.

  • آرش جلالی‌زند پاسخ 13 آذر 1399 در ساعت 12:59

    مفید و آموزنده🙏🏼🙏🏼

  • ندا سلطان زاده پاسخ 22 آذر 1399 در ساعت 10:08

    سلام.با توجه به شرایط امروزی و افزایش سایت های شرط بندی مطالب به جا و بسیار آموزنده بود. با تشکر

  • زهرااحمدی لیواری پاسخ 8 آذر 1400 در ساعت 01:14

    ما چجوری متوجه بشیم که قمار کردیم استاد؟!

  • مریم عبادی قوهیجانی پاسخ 14 دی 1400 در ساعت 01:04

    باسلام و احترام بسیار مطلب مهم و قابل توجهی بود بویژه امروزه که در فضای مجازی انواع سایت های شرط بندی افزایش چشمگیری داشته است باید آگاهی افراد نسبت قمار افزایش یابد تا فریب سایت های شرط بندی را نخوردند. سپاس فراوان

  • فاطمه سلیمانی پاسخ 26 دی 1400 در ساعت 04:23

    سلام استاد وقتتون بخیر مطالب بسیار مفید و کوتاه بود امروزه مسئله شرط بندی بسیار زیاد شده مخصوصاا در فضای مجازی که دیگه به طور علنی هم تبلیغ میکنن و متاسفانه با فریبکاری که انجام میدن باعث میشن مردم به این سایت ها رو بیارن

  • آیلار چهاراویحاقی میانجی پاسخ 26 دی 1400 در ساعت 09:34

    سلام مانند پست های قبلی بسیار شفاف و گویا ممنون خدا قوت

مطالب پیشنهادی