فیلم «شیشلیک» از منظر سواد مالی

هفته‌نامۀ اطلاعات بورس - 1404/01/24

8 4 دقیقه

«شیشلیک» ساختۀ محمدحسین مهدویان، است که فیلم‌های موفقی چون ایستاده در غبار، ماجرای نیمروز و رد خون را در کارنامۀ کاری خود دارد. داستان اصلی فیلم دربارۀ یک شهرک کارگری است که ساکنان آن، در کارخانه‌ای کار می‌کنند و تحت‌تأثیر القائات مدیر و جامعه و رسانه‌ها، به زندگی بخور و نمیر قانع شده‌اند و تنها هدف‌شان افزایش بازدهی کارخانه‌ است که قرار نیست سهمی از آن نصیب کارکنان آن شود. مردم این جامعه فقر را به‌ عنوان یک ارزش متعالی پذیرفته‌اند. گره داستان از جایی آغاز می‌شود که فرزند یکی از کارگرها از پدرش شیشلیک می‌خواهد. این خواسته موجب می‌شود، پدر در چالش روانی و رفتاری برای برآوردن خواستۀ فرزند قرار گیرد و تلاش‌هاش او برای دستیابی به خواستۀ فرزندش زندگی را نابسامان کند: بیکارشدن پدر خانواده، اخراج دختر از مدرسه و بیماری او از پیامدهای این ماجراست.

شیشلیک اثری کمدی‌‌اجتماعی با درون‌مایۀ نقد سیاسی است. فیلم وضعیت متناقضی را روایت می‌کند. رئیس کارخانۀ «پشم ایران» به مردم القا می‌کند که اگر ساده‌زیست نباشند و مقابل خواسته‌هایشان نایستند، هر روز خواستۀ جدیدی خواهند داشت و به قهقرا می‌روند. پاسخ به نیازها نقطۀ پایان زندگی تعریف می‌شود؛ جایی که همه‌چیز هست و همه ‌چیز مرتب است و همه خوشحال‌اند. پرسش اما این است که کجا تعیین شده سیب‌زمینی نیاز است و شیشلیک خواسته؟ پاسخ فیلم سبک حکمرانی است؛ حاکمیت با ابزار رسانه (دیوارنوشت‌ها، الگوسازی‌ها) و اعمال قدرت (معاون مدیر کارخانه) تعیین می‌کند در آن فرهنگ چه ‌چیزی نیاز است و چه‌چیزی آرزو و خواسته! 

مسألۀ فیلم شیشلیک از نظر سواد مالی، تفاوت نیاز و خواسته‌ها در خرده‌فرهنگ‌های متفاوت نیست؛ مسأله آن است که کسی در بیرون، مرزهای این دو را مشخص می‌کند.گرچه حضور در یک خرده‌فرهنگ به خودی خود برای هر فرد مرزی نامرئی از این دو در ذهن می‌سازد؛ اما فرد باید در هر موقعیت و وضعیتی بتواند از درون برای خود مرزی شفاف شکل دهد؛ مرزی که باعث خواهد شد تدبیر امور مالی را به گونۀ اثربخش‌تر به سرانجام رساند.

این مطلب را در هفته‌نامۀ اطلاعات بورس بخوانید. 

هشتگ‌های مرتبط


سایر عناوین

سواد مالی، موفق‌ترین روش فقر‌زدایی

سواد مالی، موفق‌ترین روش فقر‌زدایی

هفته‌نامۀ اطلاعات بورس

1386 3 دقیقه 1401/04/18
نکتۀ قابل تأمل سواد مالی از سعدی

نکتۀ قابل تأمل سواد مالی از سعدی

هفته‌نامۀ اطلاعات بورس

479 3 دقیقه 1399/08/17

مطالب پیشنهادی