آموزه‌های سواد مالی در کلیله و دمنه-7

رعایت اخلاق در تدبیر مال

«کلیله» و «دمنه» نام دو شغال کوچک و در حقیقت شخصیت­‌های اصلی و روایتگر این کتاب هستند. این دو، در گفتگو با یکدیگر، چگونگی زندگی و تعامل با پادشاه و درباریان را بررسی می‌­کنند. این چنین «کلیله و دمنه» رنگی سیاسی به خود می‌­گیرد­. اصل این کتاب کهن، هندی است و نخستین بار در دوره ساسانیان، پزشکی چیره‌دست به نام «برزویۀ طبیب» آن را به زبان پارسی پهلوی ترجمه می‌­کند. شخصیت­­‌های برخی داستان‌­ها، حیوانات هستند و در آنها پندها و اندرزهای حکیمانه و کارآمدی نهفته است. در بررسی هر موضوع، یک یا چند داستان کوتاه و بلند روایت می‌­شود. یکی از این موضوعات، مسائل مالی و اقتصادی است؛ مواردی چون کسب درآمد، نگهداری مال، رعایت قوانین شراکت و معامله، پس­‌انداز، دخل و خرج و برخی مفاهیم اخلاقی مرتبط مانند قناعت، تلاش، تدبیر و سخاوت.

گرگ آزمند

«یک شکارچی، آهویی شکار کرد. در راه بازگشت به خانه، با گرازی روبرو شد. گراز و شکارچی به یکدیگر حمله کرده و پس از گلاویز شدن با هم، هر دو جان سپردند. پس از مدتی، گرگی گرسنه از راه رسید. گرگ از دیدن اجساد شکارچی و آهو و گراز، خوشحال شد و با خودش گفت: «به­ به! چقدر عالی! باید از فرصت پیش آمده استفاده کنم. امروز بیشتر این خوراکی­‌ها را ذخیره می‌کنم. اگر تنبلی کنم، پشیمان خواهم شد. باید مراقب باشم و همۀ این گوشت­‌های لذیذ و خوشمزه را یک­‌جا نخورم؛ درست است الان گرسنه هستم، ولی می‌­توانم با خوردن زِهِ کمان زنده بمانم و کمی سیر شوم.» زمانی که گرگ مشغول خوردن زِه شد،گوشه‌­های کمان در گلویش گیر کرد و خفه شد و حسرت گوشت‌­ها هم به دلش ماند(باب شیر و گاو)

این داستان برای کسانی است که به جای بهره‌­مندی از مال خود، تنها به فکر اندوختن آن هستند و از کمترین و پست‌­ترین بخش آن استفاده می‌­کنند. این چنین، از نعمت و آسایشی که باید از طریق مال به آن برسند، محروم می­‌شوند. در کلیله و دمنه نیز، مال اندوزی و انباشت ثروت ناپسند بوده و آمده است:

«در جمع مال نباید زیاده‌­روی کرد. هر چیزی به اندازه‌­اش خوب است. اگر مجالی برای انفاق و بخشش به وجود آمد، نباید از آن روی‌­گردان بود؛ چرا که جمع‌­کردنِ مال و پول روی پول گذاشتن، شوم است و آخر و عاقبت ندارد.»

هشتگ‌های مرتبط


نظر خود را بنویسید

نظرات

  • مهمان پاسخ 21 دی 1398 در ساعت 03:05

    بسیار عالی و شیرین و آموزنده بود. احسنت

مطالب پیشنهادی