سواد مالی مقوله‌ای ضروری برای مردم همۀ کشورهاست؛ اما جوامع مختلف، رویکرد متفاوتی به آن دارند و مردم در مسیر کسب آگاهی‌های مالی، با موانعی دست به گریبان‌اند. از این رو، آکادمی هوش مالی در مجموعه گفت‌وگوهایی اختصاصی با صاحب‌نظران کشورهای مختلف، شروع به بررسی رویکردها به این موضوع و مسائل موجود در دیگر نقاط جهان کرده است. در این قسمت، عَثمان فارسی، فعال اجتماعی در کنیا، که شناخت کافی از مردم و ساختار حاکمیتی این کشور دارد، از سواد مالی در کنیا می‌گوید. آن چه در ادامه می‌آید، مصاحبۀ اختصاصی آکادمی هوش مالی با این مقام کنیایی است.

آموزش سواد مالی در تمام کشورها و البته در کنیا تأثیر مثبتی بر زندگی مردم و اجتماع دارد. برای مثال، با آموزش سواد مالی مردم از سطح باکیفیت‌تری از مراقبت‌های بهداشتی برخوردار خواهند بود و از عهدۀ هزینه‌های درمان برمی‌آیند. آن‌ها همچنین امکان ادامۀ تحصیل در مقاطع بالاتر را خواهند داشت. سواد مالی کمک می‌کند توانمندی‌های اقتصادی و فعالیت‌های کشاورزی بهبود یابد. در نهایت، با آموزش سواد مالی، جوامع به صلح می‌رسند و خشونت کاهش می‌یابد. بنابراین، آموزش سواد مالی، بهبود کل جامعه را به دنبال خواهد داشت.

در کنیا تأکید چندانی بر سواد مالی نشده و بیشتر مردم، دانش عرفی و معمول خود را برای امور مالی به کار می‌گیرند. در دورۀ ابتدایی فصل‌هایی در درس ریاضی برای کودکان در نظر گرفته شده که مقولۀ پس‌انداز را به آن‌ها آموزش می‌دهد. دانش‌آموزان در این درس‌ها می‌آموزند چطور در فعالیت‌های گروهی روزانه، یک شیلینگ (واحد پول کنیا) را جمع و پس‎‌انداز کنند. آموزه‌های سواد مالی در مدارس کشور ما در این سطح است؛ اما به نظر من این میزان از آموزش کافی نیست و این فرایند باید در سطوح بالاتر هم ادامه پیدا کند.

در کنیا بانک‌ها و انجمن‌های تعاونی در تلاش‌اند با توسعۀ برنامه‌های آموزشی به مردم بیاموزند چطور پس‌انداز و سرمایه‌گذاری کنند و با چنین اهدافی وام در اختیارشان قرار دهند. این تنها زمانی است که مردم به صورت رسمی در معرض آموزه‌های سواد مالی هستند. در غیر این صورت، مؤسسه‌ها یا نهادهای دولتی فعالیتی در این زمینه ندارند.

در حال حاضر جمعیت کنیا 8/53 میلیون نفر است. دستمزد روزانۀ حدود 5/86 درصد مردم کمتر از 5/5 دلار است. مردم کشور ما به دو یا سه گروه تقسیم می‌شوند. هزینه‌های مردم طبقۀ کارگر بیشتر از درآمدشان است. بنابراین، وقتی پولی برای آینده کنار می‌گذارند، در واقع این پول برای زمان مشخصی از سال پس‌انداز شده و صرف نیازهای اولیه، از جمله اجارۀ مسکن، رفت و آمد،  شهریۀ فرزندان یا غذا می‌شود و نه سرمایه‌گذاری.

طبقۀ ثروتمند در بازار سرمایه سهم خرید و فروش می‌کنند و در کسب‌وکارهای بزرگ، از جمله واردات و صادرات فعالیت دارند. فقط دو طبقۀ متوسط و ثروتمند به گزینه‌های سرمایه‌گذاری دسترسی دارند. طبقۀ فقیر هم ممکن است تمایل و علاقه به سرمایه‌گذاری داشته باشند؛ اما به آن دسترسی ندارند، مگر اینکه افراد دیگری از آن‌ها حمایت کنند یا وام بدون بهره دریافت کنند.

طبقۀ با درآمد کمتر، به خصوص کارمندان، بیشترین آسیب را متحمل شده‌اند. درآمد و کسب‌وکار بسیاری از کارمندان در صنایعی مانند گردشگری، هتل‌ها، کارخانه‌ها و شرکت‌ها تحت تأثیر قرار گرفته و عدۀ زیادی تعدیل نیرو شده‌اند. البته طبقۀ متوسط هم متأثر شد؛ چون با شیوع کووید19 و رعایت پروتکل‌های بهداشتی، مردم نمی‌توانند کنار یکدیگر باشند و کار کنند و این مسأله فعالیت شرکت‌ها را محدود کرده است. بنابراین، درآمد اقشار مختلف کشور تحت تأثیر قرار گرفته؛ اما کسانی که کمترین درآمد را دارند، بیش از بقیه متأثر شده‌اند.

در این ویدئو، فیلم کامل گفت‌وگوی آکادمی هوش مالی با عَثمان فارسی، فعال اجتماعی در کنیا، را مشاهده می‌کنید.