ارسال پیامک یکی از روش‌های رایج کلاهبرداری است که روزانه قربانیان زیادی می‌گیرد. هر ماه نیز شاهد ابتکار تازهٔ شیادان برای به دام انداختن مردم هستیم. پلیس فتا به تازگی فعالیت بیشتری در زمینۀ آگاه‌سازی عمومی انجام می‌دهد و با ارسال همگانی پیام‌هایی، روش‌های جدید کلاهبرداران را اطلاع‌رسانی می‌کند. با وجود این، همچنان نرخ این نوع کلاهبرداری‌های مالی بسیار بیشتر از انواع دیگر است. در این مطلب، با معرفی نمونه‌های رایج کلاهبرداری پیامکی، نکاتی را برای امنیت مالی بیشتر مرور می‌کنیم.

1. پیامک ابلاغ الکترونیک ثنا
پیامک ابلاغ الکترونیکی یکی از پیامک‌های رایج کلاهبرداری است که اخیراً بسیاری را به دام انداخته است. در این شیوه، پیامکی می‌فرستند و افراد را به لینک جعلی هدایت می‌کنند. از آن‌جا که بسیاری از هم‌وطنان آشنایی کافی با سامانۀ ثنا ندارند، فریب می‌خورند و به دام می‌افتند. کلاهبردار اپلیکیشنی مخرب یا بدافزاری با عنوان سامانه روی تلفن همراه قربانیان خود می‌فرستد. قربانی با باز کردن این لینک وارد بدافزار می‌شود و تمام اطلاعات گوشی در اختیار کلاهبردار قرار می‌گیرد. شماره تلفن همراه قربانی آغازی می‌شود برای زنجیره‌ای از جرم و همین پیامک برای تمام مخاطبان او نیز ارسال می‌شود. معمولاً پیامک ارسالی این‌گونه است: «(ابلاغ الکترونیکی قضایی) کاربر گرامی، علیه شما شکایتی در سامانۀ ثنا ثبت گردیده است. برای اطلاعات بیشتر ابتدا کارمزد سایت را پرداخت کرده و از طریق لینک زیر اقدام به پیگیری شکایت نمایید. در غیر این صورت، طی بیست‌وچهار ساعت حکم جلب شما صادر خواهد شد.»

پیشگیری: روی هیچ لینکی که با پیامک دریافت می‌کنید، کلیک نکنید. این‌گونه پیامک‌ها با سرشمارۀ مخصوص و نام نهاد یا دستگاه مربوط ارسال می‌شود، نه شماره‌های شخصی! اگر چنین پیامی دریافت کردید، خون‌سردی خود را حفظ کنید. ببینید آیا موضوعی برای شکایت وجود داشته یا خیر. برای اطمینان، با مراجعه به سامانۀ ابلاغ الکترونیک ثنا وجود ابلاغیه را بررسی کنید.

2. پیامک برنده ‌شدن در قرعه‌کشی
از دیگر ترفندهای کلاهبرداران پیامکی، ارسال پیامک برنده شدن در مسابقات، قرعه‌کشی در مناسبت‌های مذهبی یا برنده شدن سفرهای زیارتی است. در این شیوه، مجرم با شماره‌های مختلف و ناشناس پیامکی با محتوای برنده شدن در قرعه‌کشی خودرو و... برای قربانیان می‌فرستد و از آن‌ها می‌خواهد برای دریافت جایزه به دستگاه‌های خودپرداز مراجعه کنند یا شماره حساب بانکی و اطلاعات بانکی دیگر را در اختیارش بگذارند. این آغازی است برای سرقت از حساب قربانیان. گاهی مجرمان در پیامک ارسالی شمارۀ ثابت خود را قید می‌کنند تا دریافت‌کنندۀ پیامک با این شماره تماس بگیرد. سپس، از او می‌خواهند برای ارسال جایزه، وجهی به حساب‌شان واریز کند یا او را پای خودپردازها می‌کشانند تا از این طریق، حساب بانکی قربانی را خالی کنند.

پیشگیری: به این‌گونه پیامک‌ها مشکوک باشید. هیجان‌زده نشوید و ابتدا شماره‌ای را که پیامک فرستاده بررسی کنید. اگر در قرعه‌کشی خاصی شرکت نکرده‌اید، طبیعتاً برنده شدن در آن ممکن نیست! تلاش برای دریافت اطلاعاتی مانند شماره کارت، رمز کارت و تاریخ انقضا نشانۀ واضحی از نیت کلاهبرداری است.

3. پیامک سبد کالا، قطع شدن یارانه و ثبت‌نام در طرح معیشت
کلاهبرداران با سوار شدن بر موج اخبار داغ جامعه، پس از انتشار اخباری مانند تصمیم دولت به حذف یارانۀ برخی دهک‌ها یا تصمیم به اعطای سبد کالا به برخی اقشار، پیامک‌هایی با همین مضمون به صورت گسترده می‌فرستند. سپس، با هدایت قربانیان به لینک‌های جعلی بانکی، حساب آن‌ها را خالی می‌کنند.

پیشگیری: ابتدا شماره‌ای را که پیامک با آن آمده بررسی کنید. این‌گونه پیامک‌ها صرفاً با سرشماره‌های خاص و نام نهاد مربوط، مانند وزارت رفاه ارسال می‌شود، نه خطوط اعتباری! برای ثبت‌نام در این طرح‌ها، اگر مهارت کافی برای جست‌وجو در اینترنت و یافتن سامانۀ مربوط را ندارید، به دفاتر پیشخوان خدمات دولتی یا کافی‌نت‌های مطمئن بروید.

4. پیامک جعلی مأمور ادارۀ پست
کلاهبردار با سرشمارۀ شخصی، با عنوان مأمور ادارۀ پست و به بهانۀ ارسال مرسولۀ ابلاغیۀ قضایی، پیامکی می‌فرستد که دارای لینک واریز وجه است. عده‌ای که آگاهی کافی ندارند نیز وارد لینک جعلی می‌شوند و وجه تقاضاشده، که مبالغی اندک است را به حساب اعلام‌شده در پیامک واریز می‌کنند. با این کار، تمام اطلاعات بانکی خود را در اختیار کلاهبردار قرار می‌دهند.

پیشگیری: مأمور پست هیچ گاه این‌گونه پیامک‌ها و درخواست‌هایی برای مردم ارسال نمی‌کند. تمام این نمونه‌ها جعلی و کلاهبرداری است. اگر خانه نباشید، پیامکی از ادارۀ پست برای‌تان می‌آید که از شما می‌خواهد با توجه به چند نوبت مراجعۀ مأمور و نبودن شما، حضوری برای دریافت بسته یا نامه مراجعه کنید.

5. پیامک اخطار قطع برق
کلاهبردار پیامک جعلی قطع برق را همراه با لینک ناشناس برای قربانیان خود می‌فرستد و از آن‌ها می‌خواهد با ورود به نرم‌افزار «برق من» بدهی خود را بپردازند. افراد با ورود به این لینک جعلی، زمینۀ فعال شدن بدافزار را فراهم می‌کنند و پس از ورود به درگاه پرداخت، تمام حساب آن‌ها خالی می‌شود. تمام اطلاعات کارت بانکی مال‌باختگان در درگاه فیشینگ لو می‌رود و با توجه به دسترسی برنامۀ جعلی به پیامک‌ها، رمز دوم یک بار مصرف آن‌ها نیز سرقت می‌شود و برداشت از حساب آن‌ها صورت می‌گیرد.

پیشگیری: ابتدا به سرشمارۀ پیامک ارسالی دقت کنید. در صورتی که قبض‌های‌تان را پیوسته پرداخته‌اید، دلیلی برای نگرانی ندارید. بهتر است بدون کلیک روی لینک، وارد سامانۀ «برق من» شوید و با وارد کردن شناسۀ قبض یا شمارۀ همراه خود، میزان بدهی احتمالی را ببینید و آن را بپردازید.

6. پیامک طرح نهضت ملی مسکن
کلاهبردار با ارسال لینک جعلی، از قربانیان خود می‌خواهد برای واریز وجه ثبت‌نام در طرح نهضت ملی مسکن اقدام کنند. با ورود به لینک و درگاه جعلی پرداخت، تمام حساب قربانی خالی می‌شود.

پیشگیری: هر گونه پیامک دریافتی از شماره‌های شخصی با موضوعاتی مثل ثبت‌نام یا دریافت وام طرح نهضت ملی مسکن جعلی و با هدف کلاهبرداری و سرقت اطلاعات حساب شهروندان است. پیام‌های ارسالی وزارت راه و شهرسازی با سرشمارۀ V.Maskan است. برای پیگیری این امور به سامانۀ «سمن» مراجعه کنید و وارد لینک‌های ناشناس در پیامک‌های با سرشماره‌های شخصی نشوید.

7. پیامک با موضوع سهام عدالت
هم‌چنان این نوع کلاهبرداری قربانی می‌گیرد و عده‌ای تصور می‌کنند چنین پیامک‌هایی صحت دارد و به راحتی به دام می‌افتند. مجرمان با ارسال پیامک‌هایی با عنوان ثبت‌نام جاماندگان سهام عدالت یا واریز سود سهام عدالت، کاربران را به صفحات جعلی هدایت کرده و از حساب بانکی آن‌ها برداشت می‌کنند. مجرمان با طراحی پلتفرمی مشابه نام و نشان سامانۀ سهام عدالت، اعتمادسازی می‌کنند.

پیشگیری: اطلاعات شخصی تمام افراد، حساب‌های بانکی و دهک‌بندی‌ها مشخص شده و در بانک اطلاعات وزارت رفاه موجود است و نیازی به ارسال چنین پیامک‌هایی نیست. در صورتی که آشنایی لازم برای پیگیری مستقیم این امور ندارید، به دفاتر پیشخوان خدمات دولتی مراجعه کنید.

8. پیامک مؤسسات خیریۀ جعلی
مجرمان در مناسبت‌های مختلف و تحریک احساسات عمومی با عنوان جمع‌آوری کمک برای نیازمندان و ارسال پیامک به قربانیان، آن‌ها را ترغیب می‌کنند تا به حساب شخصی آن‌ها مبالغی واریز کنند. این مجرمان با تشکیل کمپین کمک به نیازمندان، ساخت کانال یا گروه‌های خیریه با هدف کمک به کودکان بی‌سرپرست، خرید دارو برای بیماران صعب‌العلاج یا عناوینی از این دست که «این مادر بیمار است و به داد کودکانش برسید»، فعالیت خود را زیر نظر سازمان یا وزارتخانه‌های رسمی موجه جلوه می‌دهند و سعی می‌کنند اعتماد عمومی را جلب کنند، در حالی که مجوز رسمی ندارند و با هدف کلاهبرداری چنین پیامک‌هایی می‌فرستند.

پیشگیری: اگر قصد کمک به دیگران دارید، با پرس‌وجو از افراد مطمئن، شخصی را که واقعاً نیازمند کمک است شناسایی کنید. ریسک کلاهبرداری در چنین نمونه‌هایی که تقاضای کمک برای خیریه‌های ناشناس دارند، بسیار زیاد است.

9. پیامک تخفیف در پرداخت خلافی خودرو
یکی دیگر از کلاهبرداری‌های پیامکی، ارسال پیامی با عنوان بخشوده شدن جریمه‌های رانندگی است. در متن پیامک به مخاطب پیشنهاد می‌شود در صورتی که طی بیست‌وچهار ساعت آینده 50درصد خلافی خود را پرداخت کند، تمام جریمه‌هایش بخشوده می‌شود. در اینجا نیز مانند نمونه‌های قبلی، با وارد کردن اطلاعات حساب در درگاه جعلی که لینک آن در پیامک ارسال شده، تمام اطلاعات شما در اختیار کلاهبرداران قرار می‌گیرد.

پیشگیری: ابتدا سرشمارۀ پیامک را بررسی کنید. این‌گونه پیامک‌ها در صورت صحت، حتماً با سرشمارۀ پلیس یا راهور ارسال می‌شوند، نه خطوط شخصی! حتماً برای استعلام خلافی و پرداخت آن به میز خدمت پلیس راهنمایی و رانندگی مراجعه کنید.

با رعایت این نکات در دام کلاهبرداران پیامکی گرفتار نمی‌شوید:

1. به محض دریافت پیامک‌های دارای لینک، ابتدا سرشماره را بررسی کنید. با خون‌سردی کامل محتوا را بخوانید و روی لینک کلیک نکنید.

2. بیشتر کلاهبرداران برای اغوای مردم، از پنل‌های پیامکی متفرقه با سرشماره‌های تبلیغاتی استفاده می‌کنند. برای تشخیص پیامک‌های تبلیغاتی و کلاهبرداری، شماره‌ای را که با آن برای شما پیامک ارسال شده در گوگل جست‌وجو کنید تا اطلاعاتی از شرکت ارائه‌دهندۀ پنل تبلیغاتی به دست آورید.

3. هنگام نصب برنامه‌های مختلف، میزان دسترسی آن‌ها را با دقت بررسی کنید.

4. یکی از توصیه‌های سواد مالی، تفکیک حساب‌های بانکی به حساب سرد و گرم است. مبالغی را که برای خریدهای روزمره لازم است به کارتی مجزا منتقل کنید (حساب گرم) و بقیه را در حساب سرد نگه دارید. این‌گونه، هم مدیریت بودجۀ بهتری دارید و هم در صورت بروز کلاهبرداری یا اشتباه در پرداخت، بخش بسیار کوچکی از سرمایۀ شما در معرض خطر است.

5. در گام اول، بسیار دقت کنید که گرفتار این کلاهبرداری‌ها نشوید. اگر در دام کلاهبرداری افتادید، فوراً با شمارۀ 096380 پلیس فتا تماس بگیرید تا حساب بانکی کلاهبرداران که پول شما به آن حساب منتقل شده، سریعاً مسدود شود.

6. برای پیگیری کلاهبرداری و ثبت شکایت به سایت پلیس فتا مراجعه کنید.