ارتقای سواد مالی مردم، نیاز به گفتمان‌سازی دارد که سطحی بالاتر و پیچیده‌تر از گفتارسازی است. در مسیر گفتمان‌سازی سه مانع اصلی تاریخی و فرهنگی وجود دارد:

1. حاکمیت اندیشه صوفیانه به مسائل مالی است. نگاهی چند صد ساله و تحریف‌شده که عقل معاش و تدبیر منزل را در پیشینه تمدنی ما کم‌رنگ کرده است. به عبارتی دچار نوعی اغتشاش فکری درباره مسائل مالی هستیم؛ افرادی را می‌بینیم که خود حرص و آز پول دارند؛ اما در کلام، آن را چرک کف دست می‌خوانند.

2. ریشه‌های حکومت پادشاهی در فرهنگ جامعه است. نگاهی که در طول تاریخ، مردم را از حاکمیت دور کرده و همواره موجب فرار آن‌ها از همراهی با حاکمان شده است. ریشه کتمان‌های مالیاتی که امروزه شاهد آن هستیم در همین مانع فرهنگی است؛ از سوی دیگر، در انجام امور جامعه، همواره چشم‌شان به حاکمیت بوده است و کم‌تر خودشان را مسئول انجام کارها و بهبود وضعیت زندگی خود دانسته‌اند و معتقدند این حکومت است که باید همه چیز را درست کند.

3. نگرانی جامعه و حاکمیت از پروژه نفوذ استعمار به ویژه در سازمان‌های مردم‌نهاد و انجمن‌هاست. از آنجا که این کارها، بررسی تجارب جهانی و همکاری‌های بین‌المللی و رفت و آمدها را طلب می‌کند، همواره این نگرانی وجود دارد که مبادا ابزاری باشد برای نفوذ فرهنگی یا سیاسی استعمار. اما پیشبرد این دست کارها نیز بدون استفاده از تجربه عقل بشری به نوعی اختراع چرخ است که عاقلانه به نظر نمی‌رسد.

دکتر عبدالکریم خیامی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع)