حتی پس از پیدایش نظام پولی جدید، دنیای اعتبار و تولد رمزارزها، همچنان در دنیا طلا را دارایی بسیار امنی می‌شناسند. نقدشوندگی سریع و ارزش روزافزان آن، با توجه به منابع محدود معادن طلا، موجب شده علاوه بر تقاضای مصرفی برای زیورآلات، تقاضای سرمایه‌ای زیادی هم برای اهداف پس‌اندازی و سرمایه‌گذاری در اقتصاد تمام کشورها باشد. فرقی نمی‌کند هدف شما از خرید طلا چیست؛ چه برای مصرف یا هدیه قصد خرید داشته باشید و چه برای پس‌انداز و سرمایه‌گذاری، اگر برخی نکات ساده را رعایت نکنید، ممکن است به دام کلاهبرداران بیفتید و متضرر شوید. در این مطلب، با رایج‌ترین شیوه‌های کلاهبرداری در خرید و فروش طلا آشنا می‌شویم و نکات ضروری برای خریدی امن را مرور می‌کنیم.

1. فروش طلای تقلبی

 امروزه و با پیشرفت تکنولوژی ساخت بدل و به‌کارگیری آلیاژهای جدید، گاه تشخیص طلای اصل و تقلبی به سادگی ممکن نیست. کلاهبرداران معمولاً با شگرد فروش اینترنتی یا اجارۀ موقت فروشگاه، طلای تقلبی می‌فروشند و متواری می‌شوند.

پیشگیری: ترجیحاً حضوری برای خرید و فروش طلا اقدام کنید و خرید از فروشگاه‌های با سابقه و قدمت طولانی را به خرید از فروشگاه‌های تازه‌تأسیس در اولویت قرار دهید.2. فروش اینترنتی و پاسخ‌گو نبودن

کلاهبرداران با راه‌اندازی سایت و فروشگاه، اعلام آدرس و اطلاعات نامعتبر و غیرواقعی و معرفی چند محصول در قالب طرح یا جشنواره‌های مختلف، قیمت‌ و پیشنهادهای وسوسه‌برانگیزی به مشتری می‌دهند؛ اما پس از اینکه خریدار پیش‌پرداخت یا تمام وجه را واریز کرد، دیگر پاسخ‌گوی او نیستند.

پیشگیری: سعی کنید خرید طلا را حضوری و از طلافروشی‌های معتبر انجام دهید. در صورت تمایل به خرید اینترنتی، حتماً ابتدا مطلبی را که در این زمینه با نام «حکایت مار و پله در خریدهای اینترنتی! 19 توصیه برای گرفتار نشدن در دام کلاهبرداری‌های اینترنتی» منتشر شده بخوانید و از اعتبار فروشگاه مطمئن شوید.

2. فروش طلا با عیار کمتر به جای عیار بیشتر

 کلاهبرداران در این روش با ادعای عیار 18 یا 24، طلای با عیار کم‌تر و بدون کد سند را می‌فروشند.

پیشگیری: حتماً قبل از خرید دربارۀ فروشگاه و اعتبار آن پرس‌وجو کنید. بیشتر طلافروشی‌های معتبر قدمتی طولانی دارند و طلافروشی شغل خانوادگی آن‌ها است. برای گرفتار نشدن در این دام، حتماً از فروشنده بخواهید تمام مشخصات محصول شامل وزن، عیار، قیمت جزء و کل را به همراه محاسبات در فاکتور رسمی و دارای مهر و امضا مکتوب کند.

3. فروش طلای دارای نگین بدون محاسبۀ وزن خالص

 کلاهبردار طلایی را که دارای نگین‌ است، بدون محاسبه و ذکر وزن خالص می‌فروشد یا با ادعای اینکه نگین‌ها سنگ‌های قیمتی خاص هستند، مبلغ بسیار بیشتری دریافت می‌کنند، در حالی که نه جنس نگین‌ها قیمتی است و نه وزن آن‌ها در محاسبۀ قیمت کل کسر شده است.

پیشگیری: حتماً از فروشنده بخواهید وزن خالص طلا را به همراه قید نوع و تضمین جنس نگین‌ها در فاکتور رسمی بنویسد تا در صورت تأیید خلاف ادعای او، قادر به پیگیری و دریافت خسارت باشید.

4. فروش طلای دست‌دوم با ناخالصی

 در این روش که بیشتر دربارۀ طلاهای دست‌دوم با وزن سنگین رایج است، کلاهبردار با همکاری کارگاه‌های شخصی و متفرقه، با جایگذاری مفتول‌های فلزی بی‌ارزش در داخل کار و روکش کردن طلا، طلای ناخالص می‌فروشد.

پیشگیری: طلای دست‌دوم را حتماً از فروشگاه‌های معتبر بخرید. بهتر است در صورت خرید طلای مستعمل برای پس‌انداز یا سرمایه‌گذاری، از فروشنده بخواهید آن را برای‌تان قیچی کند و با دقت داخل کار را مشاهده کنید تا مشابه روکش یک‌دست باشد. طلای مستعمل را از اشخاص غیرمعتمد نخرید.

5. فریب در محاسبۀ قیمت کل

 بسیاری از سودجویان در زمان محاسبۀ قیمت کل، با دستکاری فرمول محاسبه یا برخی پارامترها، پول بیشتری از شما می‌گیرند. برای نمونه، به جای اینکه مطابق قانون جدید، مالیات را صرفاً بر سود و اجرت ساخت محاسبه کنند، بر اساس قیمت اصل طلا سود و اجرت محاسبه می‌کنند که عدد بسیار بیشتری می‌شود.

پیشگیری: بهتر است با آگاهی از فرمول محاسبۀ طلا و مظنۀ روز، پس از اینکه طلافروش وزن طلا و اجرت آن را اعلام کرد، خودتان هم با ماشین‌حساب قیمت کل را محاسبه کنید. برای محاسبۀ قیمت طلا به ترتیب این عوامل را محاسبه کنید:

- قیمت اصل طلای خام: وزن طلا ضرب در قیمت لحظه‌ای هر گرم طلای 18 عیار

- سود و اجرت ساخت طلا: سود طلافروشی‌ها 7درصد است. اجرت ساخت هم بین 3 تا 30 درصد متغیر است. این دو را جمع ببندید. برای مثال، سود 7درصدی طلافروشی و 15درصدی اجرت ساخت طلا جمعاً می‌شود 22درصد. این درصد را در قیمت اصل طلا ضرب کنید تا سود و اجرت ساخت به دست بیاید.
- مالیات طلا: مطابق قانون جدید محاسبۀ قیمت طلا، مالیات فقط بر سود و اجرت ساخت که در مرحلۀ قبل محاسبه کردیم، تعلق می‌گیرد. این یعنی 9درصد را در میزان سود و اجرت ساخت طلا ضرب کنید.

- در مرحلۀ آخر، سه عدد به‌دست‌آمده در هر مرحله را جمع کنید تا قیمت کل را به دست آورید.
                                                        قیمت کل قطعۀ طلا = قیمت طلای خام + اجرت ساخت و سود فروشنده + مالیات بر سود و اجرت ساخت

6. فروش طلای مستعمل به جای نو

 برخی سودجویان طلای مستعمل را از مردم می‌خرند و با قدری تمیزکاری، به جای طلای نو به همراه اجرت و مالیات می‌فروشند.

پیشگیری: پیش از خرید، از اعتبار فروشگاه مطمئن شوید. با دقت بسیار، تمام زوایای قطعۀ مدنظر را بررسی کنید و در صورت مشاهدۀ هر گونه خط‌ و خش یا جرم و کثیفی، حتی کم، نسبت به نو بودن آن شک کنید.

رعایت این نکات مهم کمک می‌کند تجربۀ شیرین‌تری داشته باشید و ریسک کلاهبرداری در خرید و فروش طلا را بسیار کاهش دهید:

1. برای پس‌انداز و سرمایه‌گذاری، به جای طلای نو، از فروشگاهی معتبر طلای مستعمل بخرید تا اجرت و مالیات ندهید.

2. اگر هم قصد مصرف و هم پس‌انداز و سرمایه‌گذاری دارید، ترجیحاً طلای دارای اجرت ساخت کمتر و بدون نگین را انتخاب کنید تا در زمان فروش متضرر نشوید.

3. اگر از فروشنده شنیدید که قیمت طلا به دلیل آن‌که طلای خارجی است بیشتر است، از خرید آن صرف‌نظر کنید.

4. هنگام خرید طلا حتماً ماشین‌حساب به همراه داشته باشید. یکی از شگردهای فریبندۀ برخی طلافروشان این است که هیچ ‌وقت قیمت هر واحد گرم طلا را در فاکتور یادداشت نمی‌کنند.

5. روی قطعات طلای اصل کدهایی حک شده است. این کدها اطلاعات کاملی از کالا به خریدار و فروشنده می‌دهد. کدهای زیورآلات طلا شامل 583، 585، 500، 375، 916، 958 و 999 است.

6. طلا فلزی است که رنگ ثابتی دارد. رنگ ثابت و درخشان یکی از ویژگی‌های اصلی است که این فلز را برای ساخت انواع زیورآلات مناسب کرده است. اگر بعد از گذشت مدتی از خرید طلا، رنگ آن تغییر کرد یا کدر شد و شفافیت خود را از دست داد، احتمالاً تقلبی است.

7. طلا به آهنربا نمی‌چسبد. اگر طلای شما به آهنربا بچسبد، تقلبی است. ممکن است روکش قطعۀ طلایی که در دست دارید، از طلا باشد؛ اما در ساخت آن از فلزات دیگر استفاده شده باشد. در این صورت، به آهنربا‌ می‌چسبد و مشخص‌ می‌شود که طلای شما تقلبی است.