سواد مالی موضوعی فانتزی و حاشیه‌ای و توی تاقچه‌ای نیست که فقط در بعضی کلاس‌ها و کتاب‌ها دنبالش بگردیم. سواد مالی یعنی چطور برای امور مالی زندگی‌مان تصمیم‌های درست بگیریم و رفتارهای درست کنیم. کدام قسمت زندگی است که بُعد مالی نداشته باشد؟ خواندن قصۀ زندگی آدم‌ها و توجه به سبک زندگی مالی آن‌ها، مؤثرترین شیوه برای یادگیری سواد مالی است.

نشر اطراف، ناشر روایت زندگی‌ آدم‌ها و دست‌سازه‌های آدم‌ها، در طول سال‌های پربار فعالیت خود، بهترین‌ قصه‌ها را پیش روی ما گذاشته است. آکادمی نیز کوشیده قصه‌هایی را که بار سواد مالی بیشتری دارند، معرفی و ترویج کند. بعد از کتاب خواندنی و بسیار جذاب «نامه‌ها»، این بار نوبت مجموعۀ دل‌نشین «بچه‌های اطراف جهان» است؛ مجموعه‌ای شش‌جلدی که داستان بچه‌هایی را برای‌مان به تصویر می‌کشد که محکوم جبر زمان و مکان خود نما‌نده‌اند و الهام‌بخش شده‌اند.

بعد مالی زندگی هرگز جدا از دیگر ابعاد نیست. ما چه به مثابۀ فرد و چه به مثابۀ جامعه، هویتی واحدیم که هر یک از علوم، ما را از بعدی تحلیل و بررسی می‌کند. بهبود فردی و مداخله‌های اجتماعی نیز باید با همین وسواس یکپارچگی صورت گیرد. داستان‌های واقعی این مجموعه به خوبی این درهم‌تنیدگی را نمایان می‌کند و الگویی بسیار جذاب برای ما و فرزندان‌مان می‌سازد تا از آن‌ها درس زندگی بگیریم؛ یعنی درس سواد مالی، درس اعتماد به نفس، درس جرأت و خیلی درس‌های دیگر، همه در کنار هم.

کار در کنار اعضای خانواده، جزء جدایی‌ناپذیر زندگی در بسیاری نقاط جهان است؛ کاری که در کنار تحصیل و مدرسه، به رشد و یادگیری بچه‌ها کمک بزرگی می‌کند. ماریا و خانواده‌اش در هندوراس هم همین‌گونه‌اند. ماریا و پدرش با کار در مزرعه‌شان، محصولاتی تولید می‌کنند که هم از فروش آن‌ها پول درمی‌آورند و هم برای مصرف خودشان است. اما وضع کشت‌وکار خوب نیست و پدر مجبور است از پیش آن‌ها برود و جای پردرآمدتری مشغول کار شود. عده‌ای افراد گرگ‌صفت با سوءاستفاده از این مشکل مردم و رباخواری، آن‌ها را گرفتار قرض می‌کنند و زمین‌شان را از دست‌شان درمی‌آورند. علاوه بر این، محصولات آن‌ها را ارزان می‌خرند و بذرها را به آن‌ها گران می‌فروشند. معلم روستا با آموزش بچه‌ها و خانواده‌ها، آن‌ها را از چرخۀ فقر بیرون می‌آورد و امید در روستا از باغی به باغی دیگر جریان می‌یابد. حالا خانواده‌ها محصول کافی دارند و این یعنی سیر کردن همۀ اعضای خانواده، خرید دارو و فرستادن همۀ بچه‌ها به مدرسه. این‌گونه، محصول کافی و غذای کافی پنجره‌ای است به سوی کارهای مهم و بزرگ و ساختن آینده.

جایگاه در استانداردهای سواد مالی

• اعتبار و بدهی: قرض، ناتوانی در پرداخت بدهی
• کار و درآمد: کسب درآمد، کسب مهارت و دانش و تجربه، ارزش کار، فرایند تولید، عوامل محیطی اثرگذار بر شغل
• تصمیم‌گیری مالی: هدفمندی، معامله، کمیابی، انتخاب

برای اقبال و سعدیه، برادر و خواهر این قصه نیز کار همراه با خانواده و تحصیل، در متن زندگی جریان دارد. آن‌ها ساکن بنگلادش هستند و با پدرشان در شالیزار کار می‌کنند. دود ناشی از سوزاندن چوب برای پختن غذا و گرم کردن خانه، باعث مریضی بچه‌ها و زن‌ها می‌شود. این نیاز مهم، اقبال را به تفکر و تلاش وا‌می‌دارد. در نهایت، او با همکاری خواهرش ایده‌ای عالی به ذهنش می‌رسد: ساختن اجاق بدون دود با مواد دورریختنی.

جایگاه در استانداردهای سواد مالی:

• کار و درآمد: کسب درآمد، کسب مهارت، دانش و تجربه، نوآوری و کارآفرینی
• تصمیم‌گیری مالی: هدفمندی، نیازهای گوناگون
  

لئو که مدت‌ها است برای خرید دوچرخه کار و‌ پس‌انداز می‌کند، به بانک می‌رود و پول‌هایش را از حساب بر‌می‌دارد. او بالاخره موفق می‌شود دوچرخۀ قشنگی را بخرد که مدت‌ها است هر روز آن را زیر نظر دارد. دوچرخه نیاز او را به بهترین صورت برآورده می‌کند: مسیر طولانی تا مدرسه، زمین فوتبال و استخر. وقتی لئو بزرگ‌تر می‌شود و دوچرخۀ محبوبش دیگر اندازه‌اش نیست، آن را هدیه می‌دهد تا به جایی در آفریقا برود و شخص دیگری از آن استفاده کند. دوچرخه می‌رسد به آلیسِتا در بورکینافاسو و می‌شود وسیلۀ هرروزۀ او برای رفتن به مدرسه و مزرعه و بردن محصولات به بازار و فروختن آن‌ها. داستان به همین جا ختم نمی‌شود. بعد از چند سال، آلیستا هم آن را می‌بخشد و دوچرخه می‌شود آمبولانسی که جان افراد زیادی را نجات می‌دهد.

جایگاه در استانداردهای سواد مالی:

•  خرج و پس‌انداز: هدف پس‌اندازی، بخشش
• کار و درآمد: کسب درآمد، ارزش کار
• تصمیم‌گیری مالی: هدفمندی
  

پدر آرون در اقامتگاه مسافرتی در زامبیا کار می‌کند؛ اما مریض شدن او و نیاز خانواده به درآمد، باعث می‌شود آرون به جای او سر کار برود. او زور زیادی ندارد، اما سخت کار می‌کند. روزی بچه‌فیلی در استخر می‌افتد و آرون به جای آنکه دست و پایش را گم کند، با شجاعت و سرعت راه‌حلی برای مشکل  می‌یابد. همین کار باعث می‌شود شغل بهتری به او پیشنهاد دهند. جدیت در کار، مسئولیت‌پذیری و سخت‌کوشی از او شخصی فوق‌العاده می‌سازد.

جایگاه در استانداردهای سواد مالی:

• کار و درآمد: کسب درآمد، کسب مهارت، دانش و تجربه، شغل، ارزش کار، اخلاق حرفه‌ای
  

سایمون در کانادا زندگی می‌کند. بچه‌ها به دلیل لکنت زبانش او را اذیت می‌کنند و دست می‌اندازند. سایمون که عاشق حیوانات است، متوجه می‌شود گونه‌ای از خرس‌ها در معرض خطرند و همین، عزمش را جزم می‌کند تا وارد عمل شود. او برای انجام کارهایی که در ذهنش است، ترس را کنار می‌گذارد و شروع به حرف زدن و کار کردن می‌کند. سایمون با درست کردن لیموناد و فروختن آن پول درمی‌آورد. او در این کار به موفقیت‌های بزرگی می‌رسد و به سفری تحقیقاتی دربارۀ خرس‌ها دعوتش می‌کنند.

جایگاه در استانداردهای سواد مالی:

• کار و درآمد: کسب درآمد
• تصمیم‌گیری مالی: هدفمندی، مذاکره
  

دئو همراه پدر و مادر و خواهر و برادرهایش در کشور بروندی آفریقا زندگی می‌کند. کشور درگیر جنگ می‌شود و آن‌ها مجبور می‌شوند فرار کنند. او در راه خانواده‌اش را گم می‌کند و بعد از هفته‌ها راه رفتن در جنگل، ماهیگیری او را پیدا می‌کند و به اردوگاه می‌برد. پسرهای عضو دسته‌های خلافکار او را اذیت می‌کنند تا اینکه روزی مربی جدیدی به اردوگاه می‌آید و مسابقۀ فوتبال راه می‌اندازد. دئو که فوتبالیست خوبی است، بازی را می‌برد. همین باعث می‌شود بقیه، از جمله سردستۀ گروه خلافکارها، با او دوست شوند و از او فوتبال یاد بگیرند. دئو با مهارتش در فوتبال و یاد دادن آن، در بزرگسالی مربی عالی فوتبال شد.

جایگاه در استانداردهای سواد مالی:

• کار و درآمد: کسب مهارت، دانش و تجربه

این مجموعه برای نوجوانان ده تا پانزده سال جذابیت بسیاری دارد. برای تهیۀ آن به این نشانی مراجعه کنید.